Αντισύλληψη

Η αντισύλληψη περιλαμβάνει μία σειρά από μεθόδους, οι οποίες συμβάλλουν στην ελαχιστοποίηση ή/και στην εκμηδένιση των πιθανοτήτων γονιμοποίησης του ωαρίου από ένα σπερματοζωάριο. Οι μέθοδοι αυτοί, στις μέρες μας, εξελίσσονται με γοργούς ρυθμούς και βελτιώνονται συνεχώς, ούτως ώστε να μην επιφέρουν δυσμενείς συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία.

 

Σε κάθε περίπτωση, συνιστάται για τις γυναίκες η ιατρική συμβουλή και καθοδήγηση, προτού επιλεγεί η εφαρμογή οποιασδήποτε μεθόδου αντισύλληψης. Ο θεράπων ιατρός θα τις ενημερώσει εκτενώς για τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα που χαρακτηρίζουν την κάθε μέθοδο.

 

Η αντισύλληψη διακρίνεται στη φυσική, στη μηχανική και στην ορμονική αντισύλληψη.

Οι συνήθεις μέθοδοι Αντισύλληψης

 

Φυσική Αντισύλληψη

 

Στις φυσικές μεθόδους αντισύλληψης, εντάσσεται η διακεκομμένη συνουσία και η αποχή. Ωστόσο, και στις δύο περιπτώσεις, τα ποσοστά επιτυχίας είναι μηδαμινά.

 

Η διακεκομμένη συνουσία συνίσταται στην έγκαιρη απομάκρυνση του άνδρα, όταν αυτός αντιληφθεί ότι επίκειται η εκσπερμάτιση. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το σπέρμα δεν εισέρχεται στον κόλπο της γυναίκας. Κάποιοι άνδρες, πάντως, αδυνατούν να προβλέψουν το πότε καταφθάνει η στιγμή της εκσπερμάτισης, άλλοι δεν μπορούν να συγκρατηθούν και μερικοί αποφεύγουν να αποτραβηχτούν, γιατί δε θέλουν. Επομένως, η συγκεκριμένη μέθοδος δεν παρέχει σίγουρα αποτελέσματα.

 

Στην αποχή, αποφεύγεται από το ζευγάρι η σεξουαλική επαφή, κυρίως όταν η γυναίκα βρίσκεται στις γόνιμες ημέρες του έμμηνου κύκλου. Αυτή η μέθοδος αντισύλληψης είναι, εξίσου με τη διακεκομμένη συνουσία, ελάχιστα αποτελεσματική. Δεδομένου ότι ο κύκλος της περιόδου των γυναικών πολλές φορές παρουσιάζει αστάθειες, το ζευγάρι δεν μπορεί να προσδιορίσει με απόλυτη βεβαιότητα και ακρίβεια τις ημέρες που χρειάζεται να απέχει σεξουαλικά.

 

Μία επιπλέον φυσική μέθοδο αντισύλληψης περιλαμβάνει την παρακολούθηση της θερμοκρασίας του σώματος. Όταν η γυναίκα βρίσκεται στις γόνιμες μέρες του κύκλου, επέρχεται η αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος. Οι πλύσεις του κόλπου, έπειτα από τη σεξουαλική επαφή, μπορούν, ακόμη, να καταταχθούν στις φυσικές μεθόδους αντισύλληψης.

 

Μηχανική αντισύλληψη

 

Το ανδρικό προφυλακτικό εντάσσεται στις μηχανικές μεθόδους αντισύλληψης. Πρόκειται για ένα συνθετικό ελαστικό που εφαρμόζει πάνω στο ανδρικό μόριο και προστατεύει από τυχόν ανεπιθύμητη κύηση. Η χρήση προφυλακτικού συντείνει αποτελεσματικά και στην πρόληψη της μετάδοσης των Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενων Νοσημάτων, υπό την προϋπόθεση να χρησιμοποιείται σωστά από τον άνδρα.

 

Το γυναικείο προφυλακτικό είναι μία θήκη από πολυουρεθάνη, που αποτελείται δύο δακτυλίους στα άκρα. Ο τράχηλος καλύπτεται από τον κλειστό δακτύλιο, ενώ ο ανοικτός δακτύλιος έχει μεγαλύτερη διάμετρο και καλύπτει μέρος από τα μικρά και μεγάλα χείλη.

 

Το γυναικείο σπιράλ αποτελεί επίσης μία μέθοδο μηχανικής αντισύλληψης, που εγγυάται αυξημένα αποτελέσματα. Πρόκειται για μία μικρή συσκευή μήκους 2–4 εκατοστών, η οποία κατασκευάζεται από πλαστικό ή από συνδυασμό πλαστικού και μετάλλου και τοποθετείται από το γιατρό εντός της κοιλότητας της μήτρας, όπου και μπορεί να παραμείνει για αρκετά έτη.

 

Αν και το σπιράλ αποτελεί μία ισχυρή αποτελεσματικά μέθοδο αντισύλληψης, δεν συνιστάται για γυναίκες που δεν έχουν τεκνοποιήσει, καθώς καθιστά απαραίτητη για την τοποθέτηση του τη διαστολή του τραχήλου της μήτρας, κάτι που ενδέχεται να επιφέρει πόνο στη μήτρα.

 

Το ποσοστό αποτυχίας κυμαίνεται στο 2% έως 3% και το μοναδικό μειονέκτημα του σπιράλ έγκειται στο ότι δεν γίνεται αποδεκτό από κάποιους οργανισμούς, οπότε και κρίνεται αναγκαία η αφαίρεση του από τον ιατρό.

 

Ο κολπικός δακτύλιος, επιπλέον, συγκαταλέγεται στις μηχανικές μεθόδους αντισύλληψης. Πρόκειται για έναν εύκαμπτο δακτύλιο που συμβάλλει στην απελευθέρωση οιστρογόνων και προγεστερόνης και επιτυγχάνει την επιβράδυνση της ωορρηξίας και ως εκ τούτου της γονιμοποίησης.

 

Στην ουσία, αποτελεί ένα δαχτυλίδι που συγκρατείται στον κόλπο από τους μυς της περιοχής και μπορεί να τοποθετηθεί από τη γυναίκα. Δε δυσχεραίνει τη σεξουαλική πράξη, καθώς δεν είναι αισθητός. Είναι απαραίτητη η αφαίρεση για μία εβδομάδα, για να αρχίσει η έμμηνος ρύση. Μετά την περίοδο, τοποθετείται νέος δακτύλιος.

 

Τα σπερματοκτόνα είναι χημικές ουσίες που τοποθετούνται στον κόλπο λίγη ώρα πριν από τη σεξουαλική επαφή και επιφέρουν την καταστροφή ή την αδρανοποίηση των σπερματοζωαρίων.

 

Ορμονική αντισύλληψη

 

Τα αντισυλληπτικά χάπια και το χάπι της επόμενης ημέρας συμπεριλαμβάνονται στις ορμονικές μεθόδους αντισύλληψης. Τα αντισυλληπτικά περιέχουν οιστρογόνα και προγεσταγόνο, ουσίες που συντελούν στην αναστολή της ωορρηξίας και καθιστούν το ενδομήτριο και την τραχηλική βλέννα εχθρικά προς τα σπερματοζωάρια.

 

Το χάπι της επόμενης ημέρας χρησιμοποιείται, όταν υπάρχει φόβος ενδεχόμενης σύλληψης ή σε περιπτώσεις όπου δεν εφαρμόστηκε σωστά κάποια μέθοδος αντισύλληψης, κατά τη σεξουαλική επαφή. Επίσης, μπορεί να γίνει η χρήση του και σε περίπτωση αποτυχίας κάποιας εφαρμοσμένης μεθόδου.

 

Η γυναίκα μπορεί να προβεί στη λήψη του συγκεκριμένου χαπιού εντός 48 έως 72 ωρών, μετά από τη σεξουαλική επαφή. Το χάπι της επόμενης μέρας αποτρέπει τη εμποδίζει τη γονιμοποίηση του ωαρίου σε ποσοστό 99%.

Μύθοι σχετικά με τη σύλληψη

 

Λόγω της ανεπαρκούς ενημέρωσης και της μη έγκυρης πληροφόρησης για θέματα που σχετίζονται με τη γονιμότητα και τη σύλληψη, διαδίδονται κάποιοι μύθοι, οι οποίοι καθίστανται αποδεκτοί από το κοινωνικό σύνολο κι όλοι έχουμε την εσφαλμένη πεποίθηση ότι είναι αληθείς.

 

Παραδείγματος χάρη, υπάρχει μεγάλη παραφιλολογία σχετικά με το πότε μένει ή όχι έγκυος μία γυναίκα. Καλό είναι λοιπόν να ξεκαθαριστεί ότι μία γυναίκα μπορεί να επιτύχει σύλληψη ακόμη κι αν είναι η πρώτη φορά στη ζωή της που κάνει έρωτα. Συν τοις άλλοις, δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση να έχει οργασμό, για να μείνει έγκυος. Η γονιμοποίηση του ωαρίου, μάλιστα, είναι εφικτή ακόμη και κατά τη διάρκεια της περιόδου, εν αντιθέσει με τη συνήθη άποψη που επικρατεί, βάσει της οποίας οι μέρες της περιόδου δεν είναι γόνιμες.

 

Μία γυναίκα που θηλάζει, όχι όμως πλήρως, μπορεί εξίσου να επιτύχει κύηση. Επιπλέον, η πλύση του κόλπου με νερό μετά το πέρας της σεξουαλικής πράξης δε συνεπάγεται τη μείωση του ενδεχόμενου σύλληψης. Αντιθέτως, μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη βλαβών. Ακόμη, χρειάζεται να διασαφηνιστεί ότι δεν υπάρχει ειδική στάση που συμβάλλει στην αποτροπή της σύλληψης.

 

Συν τοις άλλοις, δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι το βάρος της ευθύνης μετατοπίζεται εξ ολοκλήρου στις γυναίκες, όταν παρουσιάζεται πρόβλημα γονιμότητας. Βάσει στοιχείων, το 40 % των προβλημάτων στειρότητας αποδίδεται στους άνδρες. Ένα άλλο 40% αποδίδεται στις γυναίκες και περίπου το 20% των προβλημάτων υπογονιμότητας οφείλεται και στα δύο φύλα.

 

Τα αντισυλληπτικά χάπια, μάλιστα, δεν επιδρούν αρνητικά στη γονιμοποιητική ικανότητα της γυναίκας. Αντίθετα, την εντείνουν, διότι θωρακίζουν το γυναικείο οργανισμό από την ανάπτυξη κύστεων στις ωοθήκες, προστατεύουν από τον κίνδυνο εμφάνισης ενδομητρίωσης και συμβάλλουν στη σταθεροποίηση του κύκλου της περιόδου.

 

Κάτι ακόμα που πρέπει να διευκρινιστεί έγκειται στο ότι η ανύψωση των ποδιών, μετά τη σεξουαλική πράξη, δε βοηθάει στη σύλληψη. Το σπέρμα είναι κατασκευασμένο να κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση μετά από την εκσπερμάτωση, ανεξαρτήτως της θέσης στην οποία βρισκόμαστε.

Η σπουδαιότητα της Ιατρικής καθοδήγησης σε περιπτώσεις ανεπιθύμητης κύησης

 

Τόσο για τις γυναίκες που μένουν έγκυος όσο και για εκείνες που κυριεύονται από την υπόνοια ενδεχόμενης κύησης είναι μείζονος σημασίας η επίσκεψη στον γυναικολόγο. Ο γυναικολόγος με την ασθενή συζητούν από κοινού όλα τα θέματα που αφορούν στην εγκυμοσύνη. Η γυναίκα μπορεί να καθοδηγηθεί κατάλληλα και να μελετήσει με συνέπεια και ψυχραιμία τις επόμενες κινήσεις της σε περίπτωση που πρόκειται για μία απρόβλεπτη ή/και ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη.

 

Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου μία ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη αποδεικνύεται στη συνέχεια αρκετά επωφελής. Όταν υπάρχουν, λόγου χάρη, προβλήματα γονιμότητας, δεν πρέπει η γυναίκα να προβαίνει στη λήψη βεβιασμένων αποφάσεων, καθώς στο μέλλον δεν αποκλείεται να μην έχει τη δυνατότητα να μείνει έγκυος και η παρούσα εγκυμοσύνη να μην είναι τόσο ανεπιθύμητη όσο δείχνει. Η συμβουλή ενός ειδικού είναι πολύτιμη στις συγκεκριμένες περιπτώσεις.

 

Εάν η γυναίκα εν τέλει αποφασίσει να προχωρήσει με την εγκυμοσύνη, τότε και πάλι χρειάζεται να τηρήσει πιστά τις οδηγίες του γυναικολόγου σχετικά με τη διατροφή που θα χρειαστεί να ακολουθήσει ή με την πιθανή φαρμακευτική αγωγή που ίσως λάβει.

 

Σε περίπτωση απρόβλεπτης και ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, είναι και πάλι απαραίτητο να δοθούν οι κατάλληλες συμβουλές και οδηγίες από το γυναικολόγο σχετικά με τη διακοπή της. Ας μην ξεχνάμε ότι στη σύγχρονη εποχή η διακοπή της εγκυμοσύνης πραγματοποιείται σε απόλυτα ασφαλείς συνθήκες και σε νόμιμες κλινικές, από εξειδικευμένους και έμπειρους γιατρούς και το βασικότερο όλων με νόμιμες διαδικασίες.

 

Επίσης, όσο κι αν ακούγεται υπερβολικό, είναι απαραίτητο να εφαρμοστεί κάποια αντισυλληπτική μέθοδος, ακόμα και έως ότου επέλθει οριστικά η εμμηνόπαυση της γυναίκας. Μια γυναίκα η οποία, παραδείγματος χάριν, έχει ηλικία 47 ετών μπορεί έστω και σε αραιά χρονικά διαστήματα να παράγει ένα ωάριο καλής ποιότητας και αυτό τελικά να γονιμοποιηθεί. Οι  πιθανότητες βέβαια να συμβεί αυτό είναι ελάχιστες (κάτω από 5%), χωρίς, ωστόσο, αυτό να σημαίνει ότι παύουν να υπάρχουν.

 

Σε κάθε περίπτωση, έχει μεγάλη σημασία η γνώμη ενός ειδικού. Μόνο ένας γυναικολόγος μπορεί να μας δώσει πολύτιμες συμβουλές και να μας ενημερώσει σχετικά με ζητήματα σύλληψης και αντισύλληψης. Με αυτόν τον τρόπο, αφενός αποφεύγεται η πιθανότητα ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης και αφετέρου δίνονται κατευθυντήριες οδηγίες σε περίπτωση που προκύψει μία εγκυμοσύνη.

Για να ρυθμίσετε τον κύκλο σας.

 

Dr. Κυριάκος Τίγκας, M.D.
Χειρουργός Γυναικολόγος – Μαιευτήρας
Εξειδίκευση σε : Λειτουργική, Προληπτική, Αντιγηραντική Ιατρική,
Ορμονική Αποκατάσταση γυναικών με Βιομιμητικές Ορμόνες,
Χειρουργική Γυναικολογική Ογκολογία, Χειρουργική Μαστού